Sadeq Zahaqalam, about the 1299 coup, relying on his book, Reza Shah, says: This work, which is the main source of the documents of the Foreign Ministry of the United Kingdom, disrupts all the hypotheses of the Napoleonic Daejeon of the coup and says that over the years about the 1299 coup in Iran Published, is invalid.

Sadegh Ziba Kaklam, a professor of political science at the University of Tehran Law School, told Reza Shah, a correspondent for Iran's Book News Agency (IBNA), that many of the works written over the past 38 years about Reza Shah and the establishment of Pahlavi have been subject to political, economic, and cultural conditions. And the sociality of Iran did not pay attention to the coup d'état of March 1299, and it does not matter to them which conditions the coup is taking place.

 

He added that the works that were compiled after the Islamic Revolution, suggest that the British colonial government carried out the third coup d'état with the planning and participation of Reza Khan and Seydzia, and they made a coup on the orders of the United Kingdom with the aim of creating a rule of the puppet in Iran The job is based on the interests and goals of the United Kingdom.

 

The professor of political science at the University of Tehran, asked a question: "Why did the British take a coup in Iran?" According to a commentary repeated to this day, a coup took place to bring Reza Shah to work and destroy our national, Islamic and indigenous culture and replace Western culture. A coup is taking place so that policies and strategies are implemented in Iran so that everyone is in the interests of British colonialism and Western capitalism.

 

Zibaqalam added: This is the main book of the books that were published after the revolution about the coup d'état of March 1299 and how the Reza Shah came to Iran. Based on these compilations, Reza Shah was the agent to move the country towards the west by bayonet. Discover the veil and eliminate Islamic culture. This is the view that follows in elementary schools, high schools, universities, films, serials, conferences, undergraduate and doctoral dissertations.

 

He continued: "But in this book I basically put all these theories and hypotheses out of the Napoleonic era, and in the first chapter I will do the work that Reza Shah has done. I ask the question which of Reza Shah's works (establishing a university, creating a registered office, setting up a railway, creating a new army, etc.) was essentially in the direction of British politics.

 

This faculty member at the University of Tehran said: "Basically, a person who was present in Iran before the 1299 coup and wants to draw a general picture of the country, and after September 1320, another image of Iran that exiled the Allies to the attack and Reza Shah, It will never believe it. This is the country that Reza Khan has committed in the coup 20 years ago. Because nothing reminds us of this country, the country before the coup!

 

Ziba Halam said that the country has come to power, water supplies, the Ministry of Health, the Ministry of War, the Ministry of Justice, and many modern organizations and institutions. So that no part of Iran in 1320 was comparable with Iran 20 years ago. Now, what is Reza Shah's approach to England? I assume that Reza Shah's breath is on the orders of the United Kingdom, Reza Shahi, who has set up the Ministry of Health, the Ministry of War, the Ministry of Justice, the Real Estate Registration Office. What would be the benefit of these actions for the UK?

 

He added that, when the Reza Khan coup dated March 3, 2009, Iran did not have a coherent army, and even a modern city was not formed in Iran, but in September 1320, Iran had a 120,000 army. A modern army formed under the supervision of the founder of the Pahlavi Dynasty. Modern police came into existence. The judiciary, a judiciary that had previously only been a Shari'a tribunal and had no equal punishment in any city for a crime, and punishments were scattered, was established by the Judiciary 20 years later with the participation of Ali Davar in Iran. The punishment of crimes in Iran was the same in any city, no matter where the crime occurred in any city.

 

The author of "How We Became" stated: In another part of the book, "Reza Shah", it has been pointed out that the 1299 coup did not take place in a vacuum, but occurred in the Iranian society in 1299, when its social, political and economic conditions It was an excuse for such a change. The book handles the audience and goes to Iran in 1299. So when you came to Iran from Chabahar, the Baloch tribes in the city are in the hands of the city and there is no security, and this is the family of Baloch tribes that rule. To Khorasan you go to this area for several years, Colonel Muhammad Tatiqi Khan Pesian has separated himself from the central government and does not really pay attention to the central government. Out of Mashhad and the cities of Khorasan province there are also Turkmen armed groups.

 

Zibaqalam added: In Golestan. The readers have infiltrated the armed groups in the cities. In Mazandaran, Amir Mo'yid Sabaduki also ruled in Gilan, the forest movement not only captured Gilan but also captured the Manjil. Now, if we go to Azerbaijan, Sheikh Mohammadi takes the street and takes the city and does nothing to the central government. From Azerbaijan, which we intend to establish, Ismail Aqa Sayyidhuti has been there for several years and has been practically independent of the central government. In Khuzestan, Sheikh Khazal expels government agents and runs the tribes of Benikab, Khuzestan. In Bushehr and Tangente, local forces rule for themselves. In Fars, the Qashqai tribesmen ... Golan. In Bakhtiari's Isfahan they stood up and in Kerman another form.

 

He stated: "What is Iran 1299 in the minds of the Metabs

 
زیباکلام افزود: این سخن اصلی کتاب‌هایی است که پس از انقلاب درباره کودتای سوم اسفند 1299 و چگونگی برآمدن رضاشاه در ایران منتشر شده است. براساس این تالیفات رضاشاه مامور بود که کشور را با سرنیزه به سوی غربی‌شدن سوق دهد. کشف حجاب کند و فرهنگ اسلامی را از میان بردارد. این نگاه و نظری است که در مدارس ابتدایی، دبیرستان، دانشگاه، فیلم‌ها، سریال‌ها، همایش‌ها، رساله‌های کارشناسی و دکتری دنبال می‌شود.
 
وی ادامه داد: اما بنده در این کتاب اساسا تمام این تئوری‌ها و فرضیه‌های دایی‌جان ناپلئونی را کنار گذاشته و در فصل اول به کارهایی می‌پردازم که رضاشاه انجام داده است. این پرسش را مطرح می‌کنم که کدام یک از کارهای رضاشاه (تاسیس دانشگاه، ایجاد ثبت‌احوال، راه‌اندازی راه‌آهن، ایجاد ارتش نوین و ...) اساسا در راه و مقصد سیاست‌های انگلستان بوده است.
 
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: اساسا یک فردی که قبل از کودتای 1299 در ایران حضور داشته و بخواهد یک تصویر کلی از کشور ترسیم کند و بعد از شهریور 1320 تصویر دیگری از ایرانی که متفقین به آن حمله و رضاشاه را تبعید کردند، ارائه کند، هیچ‌گاه باور نخواهد کرد این همان کشوری است که رضاخان 20 سال پیش در آن کودتا کرده است. زیرا هیچ چیز یادآور آن نیست که این کشور، کشور قبل از کودتا باشد!
 
زیباکلام گفت: در کشور برق آمده، آب‌رسانی شده، وزارت بهداشت، وزارت جنگ، وزارت دادگستری و بسیاری نهادها و سازمان‌های مدرن ایجاد شده است. به طوری که هیچ بخشی از ایران 1320 با ایران 20 سال قبل قابل مقایسه نیست. حال باید پرسید کدام رویکرد رضاشاه به نفع انگلستان بوده است؟ فرض می‌گیرم که نفس‌کشیدن رضاشاه به دستور انگلستان بوده، رضاشاهی که وزارت بهداشت، وزارت جنگ، وزارت دادگستری، سازمان ثبت اسناد املاک و ... را راه‌اندازی کرده است. این اقدامات چه نفعی می‌تواند برای انگلستان داشته باشد؟
 
وی افزود: زمانی که سوم اسفند 1299 رضاخان کودتا کرد ایران از یک ارتش منسجم برخوردار نبود و حتی شهربانی مدرن در ایران شکل نگرفته بود اما در شهریور 1320 ایران از یک ارتش 120 هزار نفره برخوردار بود. ارتش مدرنی که زیر نظر موسس سلسله پهلوی شکل گرفت. پلیس مدرن به وجود آمد. دادگستری تشکل شد، دادگستری که تا پیش از آن تنها به شکل یکسری محاکم شرعی دایر بود و در هر شهر برای یک جرم، مجازات یکسانی وجود نداشت و مجازات‌ها پراکنده بود، 20 سال بعد با مشارکت علی داور در ایران قوه قضائیه تاسیس شد. حال مجازت جرایم در ایران در هر شهری یکسان بود و فرقی نمی‌کرد که جرم در کدام شهر اتفاق افتاده است.
 
مولف «ما چگونه ما شدیم» بیان کرد: در قسمت دیگری از کتاب «رضاشا» به این نکته اشاره شده که کودتای 1299 در خلا اتفاق نیفتاد بلکه در جامعه ایران و در سال 1299 در حالی روی داد که شرایط اجتماعی و سیاسی و اقتصادی آن مهیای چنین تغییری بود. کتاب در این رابطه دست مخاطب را می‌گیرد و به ایران 1299 می‌برد. بنابراین وقتی از چابهار وارد ایران می‌شدید در این شهر، قبایل بلوچ شهر را در دست دارند و امنیتی وجود ندارد و این خاندان قبایل بلوچ هستند که حکومت می‌کنند. به خراسان که می‌روید در این منطقه چند سالی است که کلنل محمدتقی‌خان پسیان خرج خودش را از حکومت مرکزی جدا کرده است و عملا اعتنایی به حکومت مرکزی ندارد. بیرون از مشهد و شهرهای استان خراسان نیز دسته‌جات مسلح ترکمن حضور دارند.
 
زیباکلام افزود: در گلستان همین‌طور. خوانین با کمک دسته‌جات مسلح در شهرها نفوذ کرده‌‌اند. در مازندران هم امیرمؤید سوادکوهی فرمانروایی می‌کرد در گیلان نهضت جنگل نه تنها گیلان را گرفته بودند بلکه گردنه منجیل را هم در تصرف خود داشتند. حال اگر به آذربایجان برویم در آنجا شیخ‌محمدی خیابانی شهر را در دست گرفته است و کاری به حکومت مرکزی ندارد. از آذربایجان که قصد کردستان می‌کنیم در آنجا اسماعیل آقا سیمقتو چند سالی است که پرچم بلند کرده است و عملا مستقل از حکومت مرکزی عمل می‌کند. در خوزستان شیخ خزعل عوامل حکومتی را بیرون کرده و با قبایل بنی‌کعب خوزستان را اداره می‌کند در بوشهر و تنگستان نیروهای محلی برای خودشان حکومت می‌کنند. در فارس عشایر قشقایی و... جولان می‌دهند در اصفهان بختیاری‌ها قد برافراشتند و در کرمان به شکل دیگری.
 
وی اظهار کرد: آنچه از ایران 1299 در ذهن متبادر می‌شود، مانند ایرانی که امروز ما می‌شناسیم، نیست. کشوری که مرز معین با عراق، ترکیه و افغانستان دارد. بسیاری از مناطق جداشده و مجموعه‌ای از حکومت‌های ملوک‌الطوایفی در ایران جولان می‌دادند و اعتنایی به حکومت مرکزی نیز نداشتند. حال باید سوال کرد دولت مرکزی کجاست؟ در پاسخ باید گفت در سال‌های مقارن با 1296، 1297، 1298 عمر دولت‌هایی که بر سر کار می‌آمدند، سه ماه یا دو ماه است که عملا هیچ امکاناتی برای اداره کشور پرآشوب آن‌روز ندارند. پرسش بعدی کتاب «رضاشاه» چرایی وضعیتی ایران است که به شکل حکومت‌های ملوک‌الطوایفی درآمده است. در حالی که می‌دانیم تا پیش از 1285 و در دوره ناصرالدین شاه و حتی دوره مظفری یک درجه‌ای از ثبات و امنیت در کشور وجود داشت. از این رو کتاب رضاشاه درصدد آن است که به این چرایی پاسخ دهد.
 
مولف «سنت و مدرنیته» ادامه داد: ثبات، مرکزیت و قدرتی که قاجارها پس از گذشت یک قرن توانستند در کشور به وجود بیاورند، بعد از مرگ ناصرالدین‌شاه رو به تحلیل رفت و در سال 1285 انقلاب مشروطه به وقوع پیوست. از سال 1285 که انقلاب مشروطه پیروز شد تا سوم اسفندماه 1299 که کودتا روی داد، اگر یک منحنی ثبات، امنیت، آمریت حکومت مرکزی، قدرت اقتصادی ترسیم کنید، می‌بینید که این منحنی رو به افول و نزول می‌رود، زیرا هرچه قدر که حکومت‌های محلی قدرتمند می‌شوند، حکومت مرکزی رو به ضعف می‌رود.
 
زیباکلام بیان کرد: علت ضعف حکومت مرکزی در کتاب «رضاشاه» این‌گونه توضیح داده می‌شود که این ضعف نتیجه غیرمستقیم پیروزی مشروطه است. زیرا اگرچه مشروطه امیال و آرزوهای مدرنی داشت اما آنقدر نیرومند نبود که آن ساختار بیش از یک قرن قاجار را از میان بردارد. بلکه تنها آن را ضعیف و به عبارتی در آن ترک ایجاد کرد اما قادر نبود آن را از میان بردارد. به مضمون دیگر، قدرت دوپاره شد؛ بخشی از آن در دست مشروطه‌خواهان و نمایندگان مجلس افتد و بخش دیگر در اختیار قاجارها که در برابر مشروطه بایستند.
 
وی افزود: دوپارگی قدرت باعث شد که وضعیت حکومت مرکزی رو به ضعف رفته و قدرت‌های پراکنده در کشور شکل بگیرد و به مرور قدرتمند شوند و در برابر حکومت مرکزی بایستند. آنچه این وضعیت را بدتر می‌کند، وقوع جنگ جهانی اول است که 4، 5 سال قبل از کودتا رخ می‌دهد و باعث وضعیت فلاکت‌باری در ایران می‌شود. به طوری که در نتیجه حضور قدرت‌های جهانی در ایران تقریبا 2 میلیون نفر در نتیجه قحطی، وبا، تیفوس و... جان خود را از دست می‌دهند.
 
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: در نتیجه شرایطی که شرح آن رفت اغلب سیاسیون، روشنفکران و وطن‌دوستان به دنبال راه حلی برای پایان بحران ضعف حکومت مرکزی بودند که در این میان، چاره ایجاد یک حکومت مقتدر مرکزی بود که همه می‌دانستند باید از درون جامعه شکل بگیرد. اما چه کسی قادر به انجام این حرکت بود؟ دولت‌ها یکی پس از دیگری سقوط می‌کردند و قدرت و توان اداره حکومت مرکزی را نداشتند، نابسامانی که ثبات، امنیت و اقتصاد کشور را نابود کرده بود.
 
زیباکلام اظهار کرد: اوضاع به قدری آشفته بود که قدیمی‌ها به دنبال نادر و حتی آقامحمدخان بودند و روشنفکران گالبالدی و بیسمارک و ... را می‌جستند. همه به این نقطه رسیده بودند که تنها راه نجات کشور، ایجاد یک دولت منسجم مرکزی است و اینجاست که فکر کودتا شکل می‌گیرد. کتاب «رضاشاه» زمینه‌های شکل‌گیری کودتا را شرح می‌دهد و به این نکته می‌پردازد که وقتی کودتا در این شکل می‌گیرد، روح دولت انگلستان از آن خبر نداشته، چه برسد به آن‌چه آن‌را طراحی کرده باشد!
 
وی افزود: در شرح کودتا باید گفت اگرچه سفارت انگلیس در تهران در جریان کودتا بوده و یکی از عوامل کودتا، سیدضیاء که آنگلوفیل نیز هست با سفارت مراوده داشته است اما سفارت با شخص رضاخان ارتباطی نداشته جز آن زمان که آیرونساید در جریان انتقال سربازان بریتانیا از قزوین با رضاخان برخورد می‌کند.
 
مولف کتاب «غرب چگونه غرب شد» ادامه داد: فصل بعدی کتاب «رضاشاه» نشان می‌دهد که از دو شخصیت عمده کودتا، چرا بعدا از سیدضیا نامی نمی‌شنویم و بعد از سه ماه از کشور خارج می‌شود و طالع رو به صعود کودتا از آن کسی به نام رضاخان می‌شود، رضاخانی که پس از کودتا چکمه از پای درنمی‌آورد تا سیمیقتو، امیرموید سوادکوهی، شیخ خزئل و... را سرکوب کند و ثبات و امنیت را به کشور برگرداند. زمانی که رضاخان به سرکوب قدرت‌های محلی همت گماشته است، احمدشاه در اروپا مشغول خوشگذرانی است. این دو وضعیت در کاریکاتورهایی در مطبوعات آن زمان منعکس می‌شود، رضاشاه در حال رزم و احمدشاه در حال بزم و خوشگذرانی با زیبارویان اروپایی.

زیباکلام گفت: هر چه قدر که کتاب را می‌خوانید، فرضیه‌های دایی‌جان ناپلئونی زیرسوال می‌رود. ضمن اینکه عمده منبع کتاب «رضاشاه» برپایه اسناد وزارت خارجه انگلستان است، اسنادی که شامل مکاتبات سفارت بریتانیا در تهران با وزارت خارجه انگلستان است. مکاتباتی که تا سه، چهار سال بعد از کودتا ادمه پیدا کرده است. این اسناد و مکاتبات نخستین بار در کتاب «برآمدن رضاخان و سقوط سلسله قاجار» از قاسم غنی به زبان انگلیسی منتشر شد که در سال 77 حسن کامشاد این کتاب را به فارسی برگرداند و در ایران نیز به چاپ رسید.
 
وی افزود: اگر اطمینان کنیم که مکاتبات و اسناد وزارت خارجه بریتانیا که بعدها از حالت طبقه‌بندی خارج شد، الکی و قلابی نیست و اظهارنظرهای سرپرسی لورن، نورمن، سرپرسی کاکس و لرد کرزن واقعیت دارد، تمام آنچه که طی این سال‌ها درباره کودتای 1299 در ایران منتشر شده، باطل است. بنابراین با عنایت به اسنادی که منتشر شده، بنای توطئه فرو می‌ریزد و رویکرد رضاشاه نشان می‌دهد که عامل انگلیسی‌ها نبوده است.

منبع :دائره المعارف بزرگ اسلامی

لینک صفحه دانلود فایل